Πράσινη Πρόταση Για Τη Διαχείριση των Αστικών Αποβλήτων Πολιτική Κίνηση Οικολόγων Πράσινων Ημαθίας

Βέροια, 10/2/2011

Οι Οικολόγοι Πράσινοι Ημαθίας έχουμε επεξεργαστεί και προτείνουμε μια διαφορετική πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων που είναι οικολογικά αποτελεσματική, δίκαιη και κοινωνικά υπεύθυνη, έχει λογικό οικονομικό κόστος, και μπορεί να προχωρήσει πολύ γρήγορα εξασφαλίζοντας ευρύτατη συναίνεση. Αντί να θάβονται ή/και να καίγονται με υψηλό κόστος τεράστιες ποσότητες... απορριμμάτων, μπορούμε να πετύχουμε σύντομα την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων, μεγιστοποιώντας την διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Όσοι λαμβάνουν αποφάσεις πρέπει να σταματήσουν να υποκύπτουν στις πιέσεις ισχυρών λόμπυ και να επιλέξουν μια «πράσινη» λύση για τα απορρίμματα.

Παρουσιάζουμε αυτή την εναλλακτική πρόταση οκτώ σημείων για βιώσιμη διαχείριση των σκουπιδιών στον νέο Δήμο Βέροιας με άμεση βελτίωση της κατάστασης στην χωματερή του Αλιάκμονα, χωρίς νέους χώρους ταφής, αλλά και χωρίς καύση ή άλλη θερμική επεξεργασία.

Η πρόταση των Οικολόγων Πράσινων για λύσεις δίκαιες, οικονομικά αποτελεσματικές και

οικολογικά συμβατές, θέτει ως προτεραιότητες:

1. Πρόληψη και μείωση των απορριμμάτων στην πηγή. Αποτελεσματικές πολιτικές για λιγότερα σκουπίδια ΑΜΕΣΑ.
2. Διαλογή στην πηγή, για ανακύκλωση και κομποστοποίηση του μεγαλύτερου μέρους τους.
3. Απόρριψη κάθε θερμικής επεξεργασίας (καύση, πυρόλυση, αεριοποίηση).
4. Προώθηση των λύσεων με διαβούλευση, διάλογο και συναίνεση. Συμμετοχή όλων των πολιτών στις λύσεις.

Ενταγμένη σε μια «Στρατηγική Μηδενικών Αποβλήτων», η αναλυτική μας πρόταση περιλαμβάνει οκτώ σημεία:

(1) Κατασκευή Μονάδας Κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών στον χώρο της θέσης 12, αντί του προγραμματισμένου ΧΥΤΥ (με βιοξήρανση & αναερόβιας χώνευση σύμμεικτων απορριμμάτων). Αναζήτηση χρηματοδότησης σε συνεργασία με τους γειτονικούς Δήμους, την Περιφέρεια και το Υπουργείο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

(2) Προώθηση και με υποχρεωτικά μέτρα, σε χρονοδιάγραμμα δύο το πολύ ετών της δημιουργίας νέου διαδημοτικού Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στην Ημαθία.

(3) Όλοι οι Δήμοι (Βέροιας, Νάουσας, Αλεξάνδρειας) να αναλάβουν ευθύνες μέσω συμβάσεων (ή μέσω του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) που προβλέπεται από τον Νόμο να δημιουργηθεί από 30/6/2011) για κομποστοποίηση αλλά και για μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων.

(4) Δημιουργία Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης- Ανακύκλωσης Έντυπου Χαρτιού. Δίκτυο συλλογής, αποθήκευσης και μεταφοράς προς πώληση σε μονάδες αξιοποίησης χαρτιού.

(5) Προώθηση της Διαλογής στην πηγή.Τέσσερις χωριστοί κάδοι για: (α) χαρτί/χαρτόνι & έντυπα, (β) λοιπές ανακυκλώσιμες συσκευασίες, πλαστικά & γυαλί (γ) οργανικά για κομπόστ (δ) υπολείμματα. Επιπλέον Κέντρα Διαλογής και Επαναχρησιμοποίησης-Ανακύκλωσης σε δημοτικούς χώρους. Προμήθεια νέων κάδων με χρήματα από την .

(6) Εφαρμογή της νομοθεσίας, όσο αφορά τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης για ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, έπιπλα, ογκώδη αντικείμενα, φάρμακα, νοσοκομειακά και επικίνδυνα οικιακά απόβλητα.

(7) Στοχευμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για ανακύκλωση και οικιακή κομποστοποίηση με συνεχή χρήση των τοπικών ΜΜΕ και το διαδίκτυο.

(8) Πρόταση στην Περιφέρεια για Διαμόρφωση νέου Περιφερειακού Σχεδιασμού για τα σκουπίδια στην Κεντρική Μακεδονία γενικότερα.

Μην προχωρήσετε σε μια λύση, που -για μας τουλάχιστον - θεωρείται απαράδεκτη και ασύμβατη με μια οικολογική οπτική.

Η καύση όπως και οι άλλες σκληρές μέθοδοι είναι επικίνδυνες, πανάκριβες αλλά και οικονομικά ασύμφορες. Η καύση για παράδειγμα, εκπέμπει τοξικές ουσίες, επικίνδυνες διοξίνες και φουράνια, ειδικά κατά την έναρξη ή διακοπή της λειτουργίας των εγκαταστάσεων, προκαλεί προβλήματα υγείας στους εργαζόμενους σε αυτή αλλά και στις περιοχές που γειτνιάζουν, δεν είναι κοινωνικά αποδεκτή, σπαταλά ενέργεια, συμβάλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και δεν έχει τα κοινωνικά οφέλη που έχει η πράσινη διαχείριση. Αποτελεί πανάκριβη επένδυση και θα βαρύνει για τα επόμενα χρόνια τους πολίτες, με πολλαπλασιασμό των τελών καθαριότητας. Παρόμοια προβλήματα έχουν και οι τεχνολογίες πλάσματος.

Επίσης στις μονάδες βιοξήρανσης ή βιολογικής ξήρανσης γίνεται μηχανική επεξεργασία των σύμμεικτων απορριμμάτων, όπου ανακτώνται μέταλλα και γυαλί και τα υπόλοιπα (κυρίως χαρτί, πλαστικά και οργανικά) μετατρέπονται σε ομογενοποιημένο καύσιμο υλικό, που λέγεται SRF, το οποίο θα πρέπει να οδηγηθεί σε θερμική επεξεργασία σε ειδικές μονάδες καύσης ή πυρόλυσης ή αεριοποίησης. Παίρνοντας το παράδειγμα της Φυλής στηνΑθήνα, από την επεξεργασία 700.000 τόνων σκουπιδιών θα παράγονται 385.000 τόνοι SRF κάθε χρόνο, η καύση των οποίων θα οδηγήσει στην παραγωγή τέφρας, που επίσης θα θάβεται σε ειδικό χώρο για επικίνδυνα απόβλητα. Η τέφρα είναι επικίνδυνο απόβλητο λόγω της περιεκτικότητάς της σε υδράργυρο και άλλα βαρέα μέταλλα και άρα η επεξεργασία της πριν από την ταφή είναι ακριβότερη και θα πρέπει να γίνεται με ειδικές προδιαγραφές ασφαλείας.

Επιπλέον, παρά την πρόοδο της τεχνολογίας, η καύση αστικών αποβλήτων οδηγεί στην έκλυση διοξινών, ενώ το ζήτημα της ομοιομορφίας στη μεθοδολογία συστηματικού ελέγχου των εκπομπών αυτών των ουσιών παραμένει άλυτο ανάμεσα σε κράτη - μέλη της Ε. Ε. Είναι αδιανόητο να αποδεχτούμε τη μέτρηση εκπομπών ουσιών αυτής της επικινδυνότητας μόλις μία - δύο φορές το χρόνο. Ένα άλλο σοβαρό περιβαλλοντικό μειονέκτημα είναι η παραγωγή τοξικής τέφρας για την οποία δεν υπάρχει εγκατάσταση διαχείρισης σε όλη τη χώρα!

Παρά τα ακριβά συστήματα και τα αυστηρά όρια, οι διοξίνες δεν μηδενίζονται, αλλά απλά περιορίζονται σε πολύ ψηλές θερμοκρασίες. Τα επεισόδια ρύπανσης και οι αστοχίες είναι συχνές. Ακόμη και στην τεχνολογικά προηγμένη Γερμανία αρκετά εργοστάσια καύσης απορριμμάτων έχουν κλείσει, γιατί δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις αυστηρές προδιαγραφές. Ας σημειωθεί εδώ ότι η εν λόγω τεχνολογία λειτουργεί στην πράξη αντίρροπα με την ανακύκλωση, (παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις), διότι θέλει τα παραγόμενα καύσιμα της (RDF, SRF) να είναι πλούσια σε θερμίδες (χαρτί, πλαστικό κλπ). Ο λόγος είναι προφανής: Να παραχθεί μέσω της καύσης περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, η οποία πωλείται ακριβά (λόγω υψηλών επιδοτήσεων του Ν.3851/2010) και αυξάνει την κερδοφορία του επενδυτή.

Πέραν της περιβαλλοντικής -οικολογικής σκοπιάς του θέματος υπάρχει και η οικονομική διάσταση. Η τεχνολογία που προκρίνεται είναι ακριβή. Συνεπάγεται επιβάρυνση τόσο του δημότη με αυξημένα τέλη καθαριότητας, όσο και του φορολογούμενου που θα επιδοτεί με βάση το νόμο 3851/2010 την καύση των δευτερογενών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αν επιλεγεί είτε η βιολογική ξήρανση με καύση του παραγόμενου SRF, είτε η απευθείας στοιχειομετρική καύση των σύμμεικτων απορριμμάτων, το κόστος διαχείρισης ενδέχεται να είναι έως και τριπλάσιο συγκριτικά με την εναλλακτική λύση της βιώσιμης διαχείρισης των ΑΣΑ που προτείνουν πανελλαδικά οι Οικολόγοι Πράσινοι: εκτεταμένη κομποστοποίηση οργανικών (τόσο μεγάλης και μεσαίας κλίμακας, όσο και οικιακής), ανακύκλωση συσκευασιών, ελαστικών και άλλων «άχρηστων» υλικών κλπ.

Ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, είναι εγκληματικό να μεθοδεύονται λύσεις με πολλαπλάσιο κόστος και πολλαπλάσια περιβαλλοντική επιβάρυνση, όπως η καύση. Τελικά φαίνεται ότι λεφτά υπάρχουν, αλλά μόνο όπου ενδιαφέρονται ισχυρά συμφέροντα. Η πρόταση των Οικολόγων Πράσινων ανατρέπει το πλαστό δίλημμα, να δεχθούμε είτε καύση είτε βίαιη επιβολή νέων χώρων ταφής, είτε και τα δύο. Αν υπάρξει πολιτική βούληση και διάθεση να γίνουμε όλοι μέρος της λύσης, η διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να είναι φιλική προς το περιβάλλον, με συντριπτικά χαμηλότερο κόστος και με περισσότερες θέσεις εργασίας: απαντάμε έτσι ταυτόχρονα στην περιβαλλοντική, την κοινωνική και την οικονομική κρίση, όπως επιβάλλουν οι απαιτήσεις των καιρών.

Αναλυτικά για τον Δήμο Βέροιας:

Ο ρόλος και η ευθύνη του Δήμου Βέροιας είναι να εφαρμόσει τη νομοθεσία (άρθρο 8 του νόμου 2939/6-8-2001-ΦΕΚ 179) με αποτελεσματικά προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης, με συμμετοχή της κοινωνίας με σαφείς δεσμευτικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα.

Μέτρα που θα μπορούσαν να παρθούν σήμερα:

-να προχωρήσουμε στην εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων - την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας - σε πράσινες θέσεις εργασίας. Προτάσσουμε την κοινωνία των μηδενικών αποβλήτων, την κοινωνία της ανακύκλωσης. Προτάσσουμε την ανακύκλωση στην πηγή, την προώθηση προγραμμάτων κομποστοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων οργανικών υλικών σε επίπεδο κατοικίας (οικιακή κομποστοποίηση), γειτονιάς (κοινοτική κομποστοποίηση) και δήμου (δημοτική κομποστοποίηση) την εναλλακτική διαχείριση των υλικών εκσκαφών, οικοδομών και κατεδαφίσεων (μπάζα).

-να δημιουργηθούν κοινωνικές επιχειρήσεις επαναχρησιμοποίησης (ρούχων, οικιακού εξοπλισμού, συσκευών κ.ά.) από τον Δήμο Βέροιας. Οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται με την επαναχρησιμοποίηση είναι 50πλάσιες σε σχέση με την ταφή ή την καύση.

-να κλείσουν οριστικά και να αποκατασταθούν οι ανεξέλεγκτοι χώροι διάθεσης απορριμμάτων (Χ.Α.Δ.Α.). Λέμε όχι στην καύση απορριμμάτων καθώς και στη δημιουργία νέων ΧΥΤΑ. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν θεωρούμε λύση τη δημιουργία νέων χώρων ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων. Η καύση δημιουργεί μία (1) θέση εργασίας ανά 10.000 τόνους απορριμμάτων, όσο και οι ΧΥΤΑ, ενώ η επαναχρησιμοποίηση και εναλλακτική διαχείριση δημιουργούν 25-300 θέσεις εργασίας ανάλογα το προς διαχείριση υλικό! Τα εργοστάσια ενεργειακής αξιοποίησης (καύσης) αντιστρατεύονται τις πολιτικές μείωσης των απορριμμάτων και την ανακύκλωση καθώς χρειάζονται τεράστιες ποσότητες εύφλεκτων υλικών για να λειτουργούν χωρίς προβλήματα.

-να ενδυναμώσει ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών στο σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων διαχείρισης απορριμμάτων. Εκστρατεία ενημέρωσης- ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να πετύχουμε δραστική μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς τελική διάθεση. Ενθαρρύνουμε τη δουλειά που κάνουν σε αυτή την κατεύθυνση περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί φορείς και ζητάμε να ενισχυθούν με κίνητρα και αντικίνητρα οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σημαντικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.

-να χρησιμοποιηθούν τα οικονομικά εργαλεία για να πετύχουμε τη μείωση των απορριμμάτων. Προτείνουμε ένα σύστημα διαφοροποιημένης χρέωσης για τα απορρίμματα για τα νοικοκυριά και τους δήμους και χρηματοδότηση των δήμων ανάλογα με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους.

-να λειτουργήσουν Προγράμματα συνεχούς ενημέρωσης και εκπαίδευσης τωνπολιτών στα συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων καθώς επίσης στην ορθή καταναλωτική συμπεριφορά. Η ενημέρωση και η ατομική υπευθυνότητα των πολιτών, καθώς επίσης και η εξοικείωσή τους με την οικιακή κομποστοποίηση και την επιμελή διαλογή στην πηγή απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και πληροφόρηση.

-να γίνουν δράσεις και συνεργασίες που θα στοχεύουν στην μείωση της συσκευασίας στο εμπόριο καθώς επίσης στην εισαγωγή της πράσινης χημείας στη παραγωγική διαδικασία. Δεσμευόμαστε να προωθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις σε τοπικό επίπεδο προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων.

Για την Πολιτική Κίνηση Οικολόγων Πράσινων Ημαθίας

Καραγαβριηλίδης Σίμος

Κουρουζίδης Χάρης

Γιαννάκη Αγγελική

Κακάρογλου Βαγγέλης

Αξούριστου Χαρά

Παπουλίδου Μαρία

Επισυνάπτονται:

1. Πρόσφατη μελέτη που κατατέθηκε στο Υπουργείο από τέσσερεις περιβαλλοντικές οργανώσεις (Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, WWF και Δίκτυο Μεσόγειος SΟS) με τίτλο «Ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων στην Αττική». Οι οργανώσεις λένε ότι η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα 5-7 χρόνια και να χρηματοδοτηθεί από δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με εκταμίευση της τάξεως των 100-120 εκατ. ευρώ.
2. Πρόταση 8 σημείων των Οικολόγων Πράσινων για την Αττική.